Cikli: Planeti tjetër...

GRIGOR JOVANI

Cikli:

Planeti tjetër...

MENDAFSH

Deti nxjerr në panairet e plazheve,

mëndafshin e Marko Polos.

Dua të zë breg. Por më shtyjnë thellësive,

erërat e Odeseas.

Dielli dhe yjet janë udhërrëfyesit e mi.

Hënës kurrë nuk i kam besuar.

Zgjedh ujëra të qeta. Veç një dreq e di,

kur do të tërbohet Poseidoni.

Shpresa të rreme, brigjet që shfaqen

në horizont. Banohen veç prej zogjve.

Ndërkaq, deti fal, si të ishte i tij,

mëndafshin e Marko Polos.

VDEKJE E HESHTUR

Ndjehem gjallë, se shkruaj vjersha.

Por kohë më parë kam qenë i vdekur:

kur heshtja, ndonëse gjëmoja.

Kur kisha frikë të dashuroja...

Atëhere... dhe pse bëja vjersha,

isha i vdekur,

nuk jetoja.

TRENDAFILAT

Një grusht trëndafilash dashuria, Ollga ime,

gjithë ngjyra, freski dhe aroma.

Gjakosëm gishtat. Nuk dinim t’i mbanim të rinj.

Dhe na dhëmb akoma.

Mbaju erë këtyre që të solla tani. Mbyll sytë,

lëri petalet të të çojnë, ku ato vendosën.

Të të udhëtojnë, të të dehin, të lumturohesh

sërisht e sërisht

dhe mos u kujto, Ollga ime, se dikur

na gjakosën.

ANIJE TE MBYTURA

Jemi dy anije të porsambytura.

Zumë fund’det. Presim hënën të dalë,

mos ndonjë mors shpëtimtar

nga lart na sjellë.

Goditja fatale: hëna

nuk depërton kaq thellë.

KENGA E KUKUVAJES

Në frëngjinë gjysmë të hapur të një varri të trishtë

dridhet flakëza e hollë e një kandili.

Prej erës së natës, nga gishtat e saj të fildishtë

ndizeshuhet si shpirt,

idili.

Ku e kam parë këtë ëndërr të frikshme? Më duket,

kur flija poshtë qiparisash,

pardje.

Një kukuvajkë donte të më zgjonte nga gjumi,

më këndonte tek veshi:

“Ku je?!”

PJESEMARRES NE KRIM

Fsheh kokën përnatë në gjirin tënd,

ujk i kthyer në strofkullën e tij,

pasi ka bërë një të keqe.

Një hënë qafëkëputur humb dritën e saj,

poshtë ujërash të ndenjur,

në hendeqe.

Lart, yjet, dëshmitarë në krim,

tërheqin dyert me forcë:

·  Farë e keqe!

Ah, shpirti im, shpirti im!

Ujk i zënë në dy leqe.

KISHE NE RESTAURIM

Jeta ime i ngjan një kishe të vjetër,

me shënimin tek porta:

“Restaurohet!”

Por po të hysh dhe të ndezësh një qiri,

si në atë kohën tjetër,

“Dhjata e Re dhe e Vjetër” do dëgjohet.

FEMIJA QE RRITET

·  Ollgës,

për humbjen që mposhtëm bashkë... -

Një foshnjë përsillet në ëndrrat e mia,

çapitet duke u tundur nëpër dhoma,

zbret këmbadoras, duke u mbajtur parmakëve, në shkalla,

vidhet, si lepurush i bardhë, në oborre,

një fëmijë i vogël, i pakapur për dore,

që çantë shkolle s’i kanë blerë akoma,

del jashtë, nëpër rrugë. Nuk flet asnjë fjalë, asgjë nuk dëgjon.

Portat e pragjeve e ftojnë të hyjë brenda. Shamibardhat nëna,

e pyesin: “Ku shkon?”

Një adoleshent përsillet në ëndrrat e mia. E ndjek vetëm era.

Ai befas kthehet dhe ma bën me dorë. Më tund nga larg

një buzëqeshje fëmije. Pas kaq e kaq kohësh,

thyen heshtjen: “O ‘ba!”

Është biri im! Një tundje dore më la...

UZERITE E BREGDETIT

Më pëlqejnë uzeritë e vetmuara të periferisë

në Lutraq,

peshkatarët e plakur që nostalgojnë

netët e peshkimeve,

me varkat e tyre të lidhura ndërkaq,

që u ngjajnë shtëpive të shkreta.

Me dy-tre gota uzo rikthehen një jetë pas,

ndonëse ato që thonë

nuk janë krejtësisht të vërteta.

MORTI TJETER

Menduat dikur,

se ka një vdekje tjetër, më të tmerrshme?

Ndodh kaq shpesh rreth nesh.

S’e patë, vallë?

Është ndarja - morti në të gjallë.

SHTEPIA E HIJEVE

Kthej çelsat e dritave

dhe gjithshka përreth

ngjan më e huaj.

Si të jem shkundur,

në këtë shtëpi

humbëtirë.

Por ja që vijnë ca hije,

më rrethojnë dhe më thonë:

“Eja! Mos u tremb!

Në fillim është vështirë.

Pastaj, mësohesh...”.

Ç’desha të ndez dritat?

Me hijet,

në terr ambjentohesh.

VIZITORE MGA MALI

Do të zbresin nga mali përsëri shtazët e egra,

për të më prishur qetësinë e bardhë të klinikës.

Një turmë e pafytyrë. Krejt të heshtur,

si pyjet nga zbritën.

Dhe unë, duke mos patur ku të fshihem,

do të çmendem: “ Përse u kthyen, kur ikën?!”

Do të mbajnë në duar pjatanca me mishin e tyre,

për të ma vendosur aty, mbi komodinë.

Pastaj do të ikin, të papenguar siç erdhën,

për të humbur përtej kufinjve të frikës.

Dhe unë do të çmendem akoma më tepër:

“Ku u fshehën, njerëzit e tjerë të klinikës?!”

ASGJE KONKRETE

Kjo hënë sot,

si drita e të vdekurve.

Asgjë konkrete. Një ide. Dhe kaq.

Ta shuaj, si llambë?

Kam frikë se më merr gjumi

dhe zbres në Had,

ndërkaq.

SHKRETETIRA

U zgjova. Akoma errësirë.

Ç’prish punë, mendova, e njoh mirë

qytetin tërë përmendësh. Por prapë,

sikur të ndesh në ndonjë tram,

të bie nga një urë? Ndërkaq,

në shpirt m’u ngjit një ankth.

Nuk shqitej, si rrëshirë.

Fund, dielli ndriçoi gjithshka. Isha

në shkretëtirë.

NJE COPEZ QIELL

Ndonëse i lodhur, nuk më zinte gjumi.

Asnjë dhimbje, as dëshpërim nuk kisha.

Një copëz qielli hynte nga dritarja,

m’i bënte sytë të lëngshëm, si ujvara.

Sikur laja sytë në dhjetra yje,

çezma kaq të njohura për mua,

që i njihja qysh një jetë përpara.

Isha shtrirë mbi një qiell yjesh,

gati ta jetoja nga e para.

BALADE E DHIMBUR PER GRUAN

Nëse ka diçka, që dua të marr prej teje,

është dhimbja. Të dhëmb unë për ty!

Të më mbushen vjershat zhgarravina,

vetëm të kthjellohen ato sy.

Të më mbushet shpirti plot me shkurre,

kur ato më fshehën pyllin tënd,

ku këndojnë zëëmbla kaq bilbila,

zogj që nuk i pashë në asnjë vënd.

Dua t’i jetoj dhimbjet i vetëm.

Kur dhëmb ti, ta dish, mua më trëmb.

Të vish ti pastaj, si fllad i ëmbël,

të më pyesësh: “Shpirt, akoma dhëmb?”

MEKATI

Ç’të duhet të flirtosh gjithë natën detin?

Fëmijët e tu, yjet,

kanë ethe, ndjejnë zjarrmi.

Hënë e pacipë! Kjo s’ka bythë të rri!

BOTE E ÇUDITSHME

Dua të shikoj ëndrra të sakta,

ato të çuditshmet

s’janë për mua.

Të vdekurit sillen si të gjallët,

si në ato filmat e hershëm,

me ikona të ngrira.

Vetëm,

nëse dua të mbetem

fëmijë i përjetshëm,

të gënjehem

me filma të shtira.

KALI I BARDHE

Kalë i bardhë, që i falesh vetëm tët zot

dhe e mbron nga vdekja atje jashtë,

duke e mbajtur supesh, si fëmijën tënd,

cilën portë të fatit po trokisni bashkë?

Tregon i shkujdesshëm, por nuk je.

Nuhat rrezikun, këmbët ngul në dhe.

Zbulon një shteg shpëtimi,

fluturon në re.

I je vëlla tët zot, por i përkujdesesh si atë,

ia fal gjynahet gjithmonë, si birit plangprishës.

Kreshtën e gëzoftë ia shtron natë për natë.

Prej syve të burojnë pika loti gërvishtës.

Kur hingëllin, mesazhe mistike lëshon në eter.

U dëgjon jehonën,

sikur nuk i lëshove vetë...

Ti, kalë i bardhë, që bisedon me retë.

ÇELSAT E DETIT

Je si ky det, e dashura ime.

Ndryshon në çast. Tani të kam në gji,

nesër s’të mbaj.

Gjer dje gjithë portat i kishe pa çelës,

sot u vure drynj

dhe ndjehem me faj.

Ti je si deti, e dashura ime.

Po hyre një herë,

nuk i ndahesh pastaj.

DITE XHELOZIE

Ua kam frikën shtazëve, këtij pylli.

Të rrezikshme, të kobshme. Depërtojnë

në ditët tona. Të etura për gjak. Kam frikë

ngricat, që ato çaste u bëhen aleate, rrugët,

që ashtu papritmas shkretohen për pak.

Kam frikë pastaj takimet tona të trishtme,

kur fshihesh nga vetvetja, kthehesh pas.

Oh, këtë varkë të mallkuar të Anakreontit,

dua në brigjet e Djallit ta përplas!

T’i kam frikë ditët kuir bëhesh xheloze!

Me hijet e tua, si të flas?

E SHKURTER

Përtej atij mali dhe atij deti,

fle malli yt dhe i imi.

Nuk i arrin shikimi.

SHI NE PLAZH

Më trego sot një shkak, pse duhet të rroj!

Kohë plazhi, por qielli gjithë ditën loton.

Është bërë qull, deti ngre dallgë zëmërimi.

Shtrirëset plastike dhe ombrellat mbi to,

arkivole që presin të mbarojë vajtimi.

Vajton e përbrëndshmja ime. Asnjë varg,

nuk i shtova ciklit veror për detin.

Më trego një mënyrë, si duhet të rroj!

Pa vargjet e tij, e ke dënuar poetin.

“OH!”

Nuk është thjesht pasthirmë.

Është vetja jonë e dytë,

kudo e kurdoherë.

Gëzim, hidhërim, dhimbje.

Mikeshë e hershme,

dimër - verë.

“Oh! Nëna ime e mjerë!”

PLANETI TJETËR

U ndodha edhe unë në festën e tyre.

Ishin të gjithë të njohur, prozatorë dhe poetë,

si edhe lexues, që veprat ua njihnin,

më parë se ata t’i kishin shkruar.

Diskutonin hijerëndë, tërë kopetencë,

duke zbrazur gotat që mbanin në duar.

Ngjanin kaq të sigurtë, për ç’ka thoshin atje,

sa nuk e kishin parë të arsyeshme,

të ftonin kritikë.

- Si t’u duk? Do të na vish përsëri?

- Nuk e besoj! Ngjaj nga tjetër planet

dhe i kam frikë.

KARAVELA

Buzët e tua kanë një fllad si det.

T’i puth. Ngushticës së qafës,

pastaj puthja zbret.

Del në molin mes supeve, ku

një anije pret.

Karavela jonë - tridhjet vjet!

Të të puth edhe pak. Trupi yt,

aromë deti mban.

Shpirti im, ka pasur det dikur,

në Derviçan?

NATA QE IKU

Ajo natë që iku,

duke lënë kafshime yjesh përmbi supe,

grua shtatlartë, që duke u larguar nëpër gishta

la gjurmë të djegurash nëpër dhoma,

m’i zboi yjet nga mëngjeset. Këtu e kaq kohë,

mundohem t’i kthej pas. Mundim i kotë!

S’ia kam arritur akoma...

Nata që iku, i mbylli yjet nëpër morgje.

Rri e shpresoj,

se janë ende në koma.

MERIMANGA

M’u bë bela një merimangë e mallkuar.

Si t’i shpëtoja? Më ndiqte pas mëhallave...

Shkonin orët kot, si shikimet pa shpresë,

poshtë qepallave.

Ndryshoja rrugë. Shkelja vend e pa vend.

Tentakulat si rrjeta, i lëshonte për gjah.

Gjersa një ditë, i lodhur dola në det.

Nxora çlirueshëm një: “Ah!”

Por dhe ai

- o Zot, kur e kuptova, shtanga -

shtrinte krahët në këmbët e mia,

si merimanga.

HEMORAGJI CELEBRALE

- Reportazh nga Klinika Neurollogjike e “Xhanios” në Pire -

Hija

Aty nga mesnata,

kur gjumi të gjithë i kaplon,

përtej portës së kristaltë në pavion

shkon dhe vjen një hije.

Vetëm unë e shikoj. “Hyrë brenda! - i them. -

Të prisja të vije...”.

Mundësitë

Dje kaluan nga unë disa mjekë praktikantë.

Sot ata me përvojë ndaluan dy minuta.

“Ha ç’të duash!” - më thanë. Si të donin,

për një arsye, të më mbanin me hatër.

O jam mirë,

o bëhen gati të më mbartin katër.

Mjete mjekësore

Stetoskopët e mjekëve në gjoksin tim,

si plumbat e ftohtë

mëngjesit të pushkatimit.

Radiografitë - shpallja e vendimit,

para ekzekutimit.

Vizitorët

Vijnë dhe më gjejnë vazhdimisht kujtimet,

fytyra dhe ngjarje. Dua t’u them:

- Pse erdhët pa ftuar?!

Por është e kotë. Shtrihen brenda meje,

dua - s’dua.

- Të paktën, shuani dritat dhe bëni qetësi,

derisa të shoh, çdo të bëhet me mua.

Ligjësia

Para meje,

bashkëluftëtarë të tjerë të kësaj klinike,

luftuan dhe u mundën,

në një betejë të ndershme.

Përse u dashka të ndryshojë për mua,

kjo ligjësi e hershme?

PERSHENDETJA

Në fund të qershorit të sivjetshëm,

në plazhin e madh të Lutraqit,

ku ka guralecë të argjendtë në vend të rërës,

të djelën e parafundit lashë në breg një puthje,

që u fsheh në thellësi prej erës,

aty ku bashkohen qielli me detin,

ful të dashuruar.

Sa herë do të kthehem tani,

në fund të horizontit,

do të shoh një varkë duke u larguar...

(Lutraqi, 15 - 21 qershor, 2015)